داروی پردنیزولون چیست و برای چه مواردی تجویز می شود؟

پردنیزولون یک استروئید است که از آزاد سازی مواد شیمیایی در بدن که باعث التهاب می شود ، پیشگیری می کند . پردنیزولون برای درمان بسیاری از وضعیت های التهابی مختلف مثل لوپوس ، پسوریازیس ، ورم مفاصل ، زخم روده ، اختلالات آلرژی ، اختلالات غده ای و وضعیت هایی که روی پوست ، چشم ها ، ریه ها ، معده، سیستم عصبی یا سلول های خونی تاثیر می گذارد ، استفاده می شود.

نام های تجاری قرص پردنیزولون

دلتاکورتریل (Deltacortril)، دلتاستب (Deltastab)، دیلاکورت (Dilacort) و پوانتی (Pevanti).

نکته مهم در مورد داروی پردنیزولون

افراد مبتلا به عفونت قارچی در هر قسمت از بدن نباید از این دارو استفاده کنند .

قبل از مصرف داروی پردنیزولون بدانید که:

این دارو سیستم ایمنی را تضعیف می کند و در نتیجه شما را در معرض خطر بیشتری از عفونت قرار می دهد . استروئیدها همچنین می توانند عفونت را بدتر کنند و یا آن را دوباره فعال کنند پس حتما قبل از مصرف در مورد بیماری یا عفونت های گذشته خود با پزشکتان صحبت کنید .

اگر شرایط زیر را داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید:

• بیماری فعال سل
• اختلالات تیروئیدی
• عفونت تبخالی چشم
• زخم روده و معده
• بیماری های کبدی
• پوکی استخوان
• فشار خون بالا
• اختلالات ماهیچه ای مثل سستی ماهیچه و عضلات
• مالتیپل اسکلروزیس

همچنین بیماری هایی مثل دیابت را چه الان و چه در گذشته به پزشک اطلاع دهید . داروهای استروئیدی می تواند باعث افزایش گلوکز و یا قند خون فرد یا ادرار شود و به همین دلیل پزشک در این شرایط در دز مصرفی دارو تغییراتی را ایجاد می کند .

مصرف پردنیزولون در بارداری و شیردهی

چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم هنوز مشخص نشده است که آیا این دارو برای جنین هم مضر است یا خیر . به هر حال در صورت حامله بودن یا قصد داشتن برای بارداری به پزشک اطلاع رسانی کنید .

همچنین هنوز مشخص نیست که پردنیزولون می تواند از شیر مادر بگذرد و روی بچه تاثیر بگذارد یا خیر . در صورت شیرده بودن نیز حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید.

مصرف داروی پردنیزولون برای کودکان

پردنیزولون نباید در کودکان زیر 3 سال مصرف شود. مصرف آن در کودکان سبب کاهش رشد می شود. این دارو در کودکان بالای سه سال، باید با دوز کم و زیر نظر پزشک مصرف شود.

بهترین زمان مصرف قرص پردنیزولون و نحوه مصرف آن

اگر پردنیزولون یک نوبت در روز تجویز شده است آن را صبح ها بعد از صبحانه مصرف نمایید.

پردنیزولون را همراه یا پس از غذا مصرف کنید تا عوارض گوارشی ناشی از این دارو کاهش یابد .

قرص های روکشدار با عنوان ( Enteric Coated ) را قبل یا پس از غذا مصرف کنید و از جویدن یا خرد کردن آنها خودداری نمایید.

در صورتی که این قرص را همزمان با داروهای معده و شربت های ضد اسید معده مصرف می کنید بین مصرف آنها باید حداقل 2ساعت فاصله وجود داشته باشد.

چگونه باید از پردنیزولون استفاده کرد؟

باید طبق دستورات روی برچسب دارو عمل کنید :پزشک نیز می تواند دز روی این برچسب ها را تغییر دهد و هرگز دز این دارو را سر خود بالا پایین نکنید. این دارو گاهی اوقات یک روز در میان تجویز می شود.

دز داروهای مایع معمولا با قاشق و یا فنجان دارویی سنجیده می شود. اگر این قاشق های اندازه گیری را ندارید، حتما از داروخانه یکی از آنها را تهیه کنید.

قبل از اندازه گیری دز دارو باید به خوبی دارو را تکان دهید. سپس دستور العمل های روی برچسب را دنبال کنید.

برای انواع قرص آن نیز باید با دست خشک در جعبه یا قوطی را باز کنید و آن را از فویل بیرون بیاورید. اگر مشکل بلع دارید ، از شربت آن استفاده کنید .

در صورت مشکلاتی مثل بیماری جدی ، تب ، جراحی یا عفونت باید دز دارو را تغییر دهید .

استفاده از این دارو را نباید به طور ناگهانی قطع کنید .

هر دارو را باید سر وقت مصرف کنید زیرا ذره ای تاخیر می تواند نتیجه این دارو را عوض کند یا درمان را به تعویق بیاندازد .

اگر افراد جراحی داشته باشند ، ممکن است که پزشک برای مدت کوتاهی مصرف این دارو را قطع کند .

این دارو را باید در دمای اتاق به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید .

مکانیسم اثر پردنیزولون

این دارو از غشاء سلولی عبور می کند و به گیرنده های خود در سیتوپلاسم متصل می شود و کمپلکس دارو گیرنده وارد هسته سلول می شود. این کمپلکس به نواحی خاصی از DNA متصل شده و سبب تحریک روند رونویسی mRNA می شود سپس آنزیم هایی که مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها هستند ، ساخته می شوند.

اثر گذاری کورتیکواستروئیدها بر روی التهاب اینگونه است که آنها از تجمع سلولهای التهابی در ناحیه التهاب جلوگیری می کنند و فاگوسیتوز را مهار و سبب آزاد شدن واسطه های شیمیایی التهاب می شوند.

فارماکوکینتیک پردنیزولون

نیمه عمر دارو دو تا سه ساعت است و فراهمی زیستی دارو، حدود 90-80% می باشد. پردنیزولون در کبد و متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود. دفع متابولیت ها از طریق کلیه می باشد.

در صورت فراموش کردن استفاده از پردنیزولون چه باید کرد؟

در این موارد هرگز خودتان سرخود کاری نکنید و با پزشک تماس بگیرید.

در صورت اووردز کردن این دارو چه اتفاقی می افتد؟

اووردز کردن این دارو تهدیدی برای زندگی فرد محسوب نمی شود. اگرچه که استفاده طولانی مدت از داروها با استروئید بالا می تواند علائمی مثل نازک شدن پوست ، کبودی ، تغییر در شکل و یا محل چربی های بدن مخصوصا در ناحیه صورت ، گردن ، کمر ، افزایش آکنه و موهای صورت ، مشکلات قاعدگی ، ناتوانی جنسی در مردان و بی میلی جنسی را در پی داشته باشد .

هنگام مصرف این دارو باید از چه چیزهایی دوری کرد ؟

هنگام مصرف پردنیزولون نباید واکسن زنده بزنید . این واکسن همزمان با مصرف این دارو به خوبی عمل نمی کند و شما را از بیماری محافظت نمی کند و به همین دلیل باید از نزدیک شدن به افراد مریض و دارای عفونت دوری کنید.

عوارض جانبی پردنیزولون

اگر علائم آلرژی را که شامل موراد زیر است ، مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید :

• تنگی نفس حتی در حالت خفیف ، ورم ، افزایش وزن سریع.
• کبودی ، نازک شدن پوست یا هر زخمی که بهبود پیدا نمی کند.
• افسردگی شدید ، تغییر در شخصیت ، افکار و رفتار غیر معقول.
• درد جدید یا غیر معمولی در بازو ، ساق پا و کمر.
• مدفوع خونی یا قیری رنگ ، سرفه های خونی یا استفراغ هایی که شبیه دانه های قهوه است .
• درد شدید در قسمت بالای شکم ، حالت تهوع و استفراغ .
• حمله
• انقباض عضلات ، کمبود پتاسیم ، یبوست ، تپس قلب نا منظم، درد سینه ، تکرر ادرار، بی حسی یا گزگز.
• خشمگین شدن سریع.
• اضطراب.
• تاری دید.
• کاهش شدید ادرار
• سرگیجه
• بیقراری
• افسردگی
• تغییر روحیه
• مشکل در صحبت کردن، فکر کردن و راه رفتن.
• تیره شدن پوست
• چشم درد
• خشکی دهان
• اشک زیاد
• خستگی
• افزایش گرسنگی
• کمبود اشتها
• قرمزی پوست
• بی خوابی
• کاهش وزن غیر قابل منتظره
• آکنه
• خشکی پوست سر
• قرمزی صورت

استروئید ها در رشد کودکان تاثیرگزار هستند. حتما رشد نامناسب و کم کودک را در این شرایط به پزشک اطلاع دهید.

سایر اثرات جانبی رایج شامل مواردی است که در ادامه بخش سلامت نمناک نام برده شده است :

• ورم دست و پا.
• سرگیجه.
• تغییر در عادات ماهانه.
• سردرد.
• درد و ضعف عضله.
• مشکلات معده و نفخ.

چه داروهای دیگری می تواند در روند و موثر بودن پردنیزولون تاثیر بگذارد؟

1. داروهایی که با پردنیزولون واکنش نشان می دهند ، شامل ویتامین ها ، محصولات گیاهی می باشند .
2. میفه پریستون
3. مصرف همزمان پردنیزولون با داروهای ضدانعقاد سبب کم شدن اثرات این داروها می شود.
4. مصرف همزمان پردنیزولون با باربیتورات ها، افدرین و فنی توئین، کلیرانس هیدروکورتیزون را افزایش می دهد.
5. مصرف همزمان پردنیزولون با استروژن موجب تقویت اثر هیدروکورتیزون می شود.
6. مصرف همزمان پردنیزولون با کتوکونازول و آنتی بیوتیک های ماکرولید سبب کاهش کلیرانس هیدروکورتیزون می شود.
7. مصرف همزمان پردنیزولون با NSAIDs، سبب افزایش عوارض گوارشی دارو می شود.
8. مصرف همزمان پردنیزولون با آمفوترسین بی، کاربنی سیلین، پی پراسیلین، تی کارسیلین یا داروهای مدر بیمار را دچار هیپوکالمی شدید می نماید.
9. مصرف همزمان پردنیزولون با گلیکوزید های قلبی مسمومیت با گلیکوزید های قلبی را افزایش می دهد.
10. مصرف همزمان پردنیزولون با انسولین سبب افزایشنیاز به انسولین می شود.

پس هرگونه داروی مصرفی در زمان حال و گذشته را به پزشک اطلاع رسانی کنید.

هشدارها پردنیزولون

1. مصرف این دارو ممکن است سبب اختلال آزمون های بررسی عملکرد محور هیپوتالاموس-هیپوفیز –غده فوق کلیوی شود.
2. با مصرف این دارو در افراد مسن و زنان یائسه پوکی استخوان و فشار خون بالا افزایش می یابد.
3. تجویز مقادیر بیش از mg/day7/5 سبب ظاهر شدن علائمی شبیه سندرم کوشینگ می شود.
4. از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از استفاده طولانی بپرهیزید.
5. در طول درمان ، مصرف سدیم را محدود کنید.
6. معاینات چشم پزشکی در طول درمان دراز مدت، مرتبا انجام گیرد.

داروهای هم گروه پردنیزولون

• فلودروکورتیزون
• فلونیزولید
• فلوتیکازون
• بکلومتازون
• بتامتازون
• بودزوناید
• سالمترول+فلوتیکازون
• هیدروکورتیزون-سیستمیک
• متیل پردنیزولون
• پرد-نیزون
• تریامسینولون
• بودزوناید+فورمترول
• تتراکوزاکتاید
• کورتیزون استات
• دگزامتازون